Έχουν καρδιές που χτυπούν αριστερά κι από τα κάτω, έχουν μάτια μεγάλα που χαμογελούν από μέσα. Ανήσυχοι πολύ και συνεχώς κάτι τους λείπει. Τί, πού το ξέρω; «Νομίζω κάπου έχουμε πολλές φορές συναντηθεί». Ραπάρουν για να ξεγελούν τον Χάρο, εδώ και 20 χρόνια (με μεγάλο διάλειμμα για σπουδές, δουλειά, φανταρικό), παρέα με τους Αντίποινα κι άλλους ταλαντούχους μουσικούς. Ζουν έντονα την πιο μεγάλη τη χαρά, την πιο απύθμενη λύπη. Αποτάσσονται την αυθεντία, καβαλούν όνειρα τρελά αχόρταγοι στη γύρα και συλλέγουν ιστορίες, να τιθασεύσουν προσπαθούν τους δαίμονες που κρύβουν μέσα τους. Οι Social Waste, με όπλο τους τον λόγο, είναι μια μπάντα που όσο τη σιμώνεις, μακραίνει, σαν την πολυτραγουδισμένη τους Ουτοπία, ένα πράμα. Το τραγούδι τους εξαπλώνεται με νεύρο, επίμονο πάθος και βαθύ ρομαντισμό. Τα είπαμε και τα γράψαμε λίγο πριν ανέβουν στο θέατρο Πέτρας, για την τελευταία τους συναυλία για φέτος την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου.

 

Είναι, τελικά, παιδιά που δε μεγάλωσαν ποτέ, όσοι πιστεύουν ότι «..κι όμως αλλάζει Κεμάλ»; Αν είναι, ας παραμείνουν έτσι!

Τί είναι αυτό που επιθυμείτε να αλλάξει; Τα πάντα. Από την απολύτως άνιση και άδικη κατανομή πλούτου – φτώχειας, μέχρι αυτή την άτιμη – πολύ χριστιανική και καπιταλιστική – ιδέα, ότι η γη είναι δική μας για να την υποτάξουμε, να την εκμεταλλευτούμε σαν ανθρώπινο είδος, να την ξεζουμίσουμε, και να τη διαλύσουμε, όπως και γίνεται. Θέλουμε κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη.

Φωτο: Χρήστος Διαμάντης

 

«Τον σάπιο κόσμο θα δεις, θα τον αλλάξουμε εμείς» λέει ένας δημοφιλής στίχος σας. Ποιοι «εμείς» θα τον αλλάξουμε; Εμείς όλοι, όσοι συμφωνούμε με την ιδέα της κοινωνικής και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, οι τοπικές κοινωνίες. Με συμμετοχή, ισότητα, συναπόφαση και χωρίς ανάθεση. Τον κόσμο δε θα τον αλλάξει προς το καλύτερο κανείς για εμάς. Ούτε ο Τσίπρας – γελάνε και οι πέτρες – ούτε ο Μητσοτάκης – κλαίμε  – ούτε κανείς από τα πάνω και κάθετα. Κι αν τον αλλάξει θα ‘ναι χωρίς εμάς.

Με δεδομένα τα πάθη και τη ροπή προς την ευκολία που «κουβαλά» η ανθρώπινη φύση μας, θεωρείτε, τελικά, εφικτή και βιώσιμη την ουτοπία; Εμείς πιστεύουμε στους ανθρώπους. Σε θεούς δεν πιστέψαμε ποτέ, αλλά στους ανθρώπους ΔΕΝ θα πάψουμε να πιστεύουμε.

Την πίστη τους την έχουν στον Άνθρωπο και δεν κάνουν ούτε βήμα πίσω, πεπεισμένοι – από κούνια – πως τη λέξη και την άνοιξη αν δεν τις βρεις, τις φτιάχνεις. Αν έχουν γκρεμοτσακιστεί, λέει; Γίνεται κι αλλιώς; «Χαλάλι, και hasta la victoria siempre». Πείσμα στο πείσμα των πονηρών καιρών, κόντρα στο σκάρτο σύστημα που μας παραμονεύει, αποφασισμένοι να μας κερνούν μόνο αλήθεια μέχρι τα χείλη τους να ματώσουν.

Ποιες λέξεις θα θέλατε – όταν λέγονται από ανθρώπου χείλη – να καρφώνονται σαν πρόκες;

Λεωνίδας: ηθικό χρέος (ξέρω, είναι δύο λέξεις)

Γιάννης: ευθύνη λόγου (πάλι δύο λέξεις)

Χρήστος: σύνελθε (κοιτώντας στον καθρέφτη)

«Η επανάσταση μονάχα έχει ουσία, όσο κρατάει μέχρι να γίνει εξουσία». Νοείται επανάσταση δίχως έρωτα; Μας τα έχει πει ο Μίσσιος: όχι. Όπως δε νοείται και χωρίς ελευθερία.

Η Τέχνη είναι ένα ασφαλές καταφύγιο για όσους δεν αποδέχονται την ασχήμια του κόσμου ή, συνολικότερα, τρόπος ζωή; Η τέχνη είναι λόγος, ακόμα κι αν δε μιλάει. Λόγος ισχυρός. Μπορεί να ‘ναι και καταφύγιο, και έμπνευση, και μνήμη, και όραμα.

 Ο στίχος τους βρίθει αναφορών σε μεγάλους λογοτέχνες και ποιητές, σε πόλεις, χωριά, φάρους κι ακρωτήρια της Μεσογείου, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Όλα δένουν τεχνηέντως με ιστορίες ανθρώπων που πάλεψαν για δικαιοσύνη, ελευθερία κι ανεξαρτησία, ιδεολόγων που γνώρισαν φυλακές, βασανιστήρια κι εξορία. Κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι, στηρίζουν την αυτοοργάνωση και τον ακτιβισμό. Νοιάζονται, δρουν, βρίσκονται σε επαγρύπνηση.

Πώς μπορεί να επιτευχθεί κεντρικά – από πλευράς κράτους – αυτή η καλλιέργεια του νου που θα επιτρέψει στον άνθρωπο να είναι Άνθρωπος; Δεν μπορεί να επιτευχθεί κεντρικά. Το κράτος, και ειδικότερα το έθνος κράτος, είναι μια κοινωνική κατασκευή με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τα οποία και επιθυμεί να διατηρεί και να αναπαράγει. Διαφορετικά, απλώς θα πάψει να υπάρχει. Και δε γνωρίζω κανέναν θεσμό που να πριονίζει τα ίδια του τα πόδια.

Οι Social Waste αμολούν ελεύθερους τους στίχους τους, σε μια ουσιαστική πρόσκληση να τους κρατήσουμε μαχαίρι ακονισμένο, σαλπάροντας σε μια πειρατική γαλέρα με υψωμένη μαυροκόκκινη σημαία, όλοι μούτσοι κι όλοι καπετάνιοι, να αλητέψουμε μαζί προς όλου του κόσμου τα λιμάνια.

Τα τραγούδια σας δεν παίζονται καθόλου στα ραδιόφωνα. Ωστόσο, τα live σας γίνονται πια (αν όχι όλα, σχεδόν όλα) sold out, και μάλιστα σε μεγάλους συναυλιακούς χώρους. Πώς το πετύχατε αυτό; Είναι εύκολο, λέτε, να το μιμηθούν άλλοι καλλιτέχνες; Είναι παράδειγμα προς μίμηση για όσους επιθυμούν να βιοποριστούν από τη μουσική; Όχι, δεν θεωρούμε ότι είμαστε προς μίμηση. Εμείς, απλώς, ακολουθούμε το δικό μας δρόμο, όπως τον αντιλαμβανόμαστε, αλλά δεν έχουμε ούτε συνταγές ούτε βίβλους. Ο καθένας θα έπρεπε να ακούει τη συνείδησή του και να δρα αναλόγως. Ούτε έχουμε καμιά πρεμούρα να  βιοποριστούμε από τη μουσική. Την ψυχούλα μας βγάζουμε και τη θέλουμε ελεύθερη κι αυτόνομη. Και χωρίς «σπάγκους» να την κουνάνε. Τώρα γιατί αυτό «μιλάει» στον κόσμο; Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι συμβαίνει, γιατί αυτό που κάνουμε το κάνουμε καλά.

Φωτο: Χρήστος Διαμάντης

Προχωρούν αργά, μα σταθερά, πλάθοντας το ατόφιο, ανεπιτήδευτο κι ωμό χιπ – χοπ της Μεσογείου, ραπάρουν με γκάιντα, λάφτα, ασκομαντούρα, κρητικό λαούτο, ποντιακή λύρα, τρομπέτα, κιθάρα, μπάσο, μαντολίνο κι ακορντεόν. «Ίσως, αν ήξεραν, να έπαιζαν και πιάνο»! Οι ήχοι τους θυμίζουν κείνη η στιγμή που σμίγουνε σφυρί κι αμόνι.

Πότε έγινε το μεγάλο άνοιγμα της μουσικής σας προς το ευρύ κοινό; Δεν καταλάβαμε ούτε κι εμείς. Μάλλον δεν υπήρξε μία στιγμή συγκεκριμένη, μάλλον έγινε σταδιακά. Το χτίσαμε με στιχάκια, πενιές και πολλά πολλά χιλιόμετρα.

 Βλέποντας την ανοδική σας πορεία, σας έχουν πλησιάσει εκπρόσωποι του συστήματος που ..απαρνιέστε; Ναι. Και μάνατζερς από τη μουσική βιομηχανία, και κανάλια, δημοσιογράφοι και εκπομπές με μεγάλη δημοσιότητα. Έχουμε αρνηθεί αρκετές προτάσεις για τις οποίες άλλοι ίσως, να πουλούσαν την ψυχή τους στο διάβολο.

Ποιες ηλικίες σας ακούν και σας τραγουδούν; Μας ακούν διάφορες ηλικίες, είναι η αλήθεια. Από 17άρηδες και 20άρηδες που κάθονται συνήθως μπροστά – μπροστά στις συναυλίες, μέχρι 35άρηδες, 50άρηδες και 60άρηδες που κάθονται πίσω πίσω πιο χαλαρά, αλλά εκφράζονται και τραγουδούν με το ίδιο πάθος. Έχουν έρθει αρκετοί πατεράδες και μανάδες να μας πούν οτι τα τραγούδια μας είναι απο τα λίγα κοινά ενδιαφέροντα μεταξύ αυτών και των παιδιών τους, ότι τους συγκινούν εξίσου. Και είναι, πράγματι, συγκινητικό όταν τους βλέπεις σε live να τα τραγουδούν μαζί. Τα βλέπουμε αυτά από τη σκηνή, μη νομίζετε οτι δεν τα βλέπουμε!

Δεν σας κρύβω, με απασχολεί, συχνά το κατά πόσο μπορεί ένας καλλιτέχνης να διάγει τον βίο του με απόλυτη συνέπεια ως προς το έργο του. Με άλλα λόγια, ζείτε όπως τραγουδάτε;  Κανένας μας δεν το έχει καταφέρει στο απόλυτο. Προσπαθούμε συνέχεια όμως. Ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία που καταστρέφει φύση και ανθρώπους. Προσπαθούμε, λοιπόν, να επιβιώνουμε όσο πιο αξιοπρεπώς γίνεται, μέσα σε αυτά τα πλαίσια. «Τούτο προσπάθησε, τουλάχιστον, όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις», που λέει κι ο Αλεξανδρινός ποιητής.

 Πότε θα πάψουν να υπάρχουν οι Social Waste; Όταν θα πάψουμε να έχουμε πράγματα να πούμε. Κι όταν θα πάψει να μας εκφράζει αυτό που κάνουμε.

Έχουν για συντροφιά τους, αυθεντικούς, ενδιαφέροντες, ενθουσιώδεις, μουρλούς και κουζουλούς, πρόσφυγες και μετανάστες, δε διαχωρίζουν τους ανθρώπους σε έθνη και κάστες, δεν αντέχουν τις μάσκες και τους «μεγάλους» του κόσμου, άσε που κι οι φίλοι τους – ηλικιών 5 με 65 – έχουν σηκώσει μπαϊράκι των social το μπλουζάκι (με το λογότυπο, παρακαλώ, κεντημένο – κυκλοφορεί και σε φούτερ)!

Θα μοιραστείτε μαζί μας άγνωστα περιστατικά από περιοδείες σας; Λεωνίδας: Πριν από κανα δυο χρόνια είχαμε συναυλία στη Λάρισα και την επομένη, άλλη συναυλία στη Σαλονίκη. Δε χωρούσαμε, όμως, όλοι στο αυτοκίνητο, οπότε εγώ κι ο τότε dj μας, ο magnum, προσφερθήκαμε να πάμε με το τρένο από τη Λάρισα. Έπρεπε να φτάσουμε πριν τις 4 που θα γίνονταν το soundcheck. Το τρένο έφευγε στις 11 το πρωί κι εμείς ξυπνήσαμε 10.45. Πήγαμε, λοιπόν, κακήν κακώς στο σταθμό, προλάβαμε το τρένο, αράξαμε να κοιμηθούμε και μας ξύπνησε ο ελεγκτής έκπληκτος! Ο λόγος; Είχαμε εισιτήρια για Σαλονίκη σε τρένο που πήγαινε στον …Βόλο. Αφότου επιστρέψαμε στη Λάρισα, κανονίσαμε με τον ελεγκτή να μας βάλει στο τρένο για Σαλονίκη και να μιλήσει στον συνάδελφό του, προκειμένου να μην πληρώσουμε έξτρα εισιτήριο. Βέβαια, το πρόβλημα δεν ήταν αυτό: το μεγάλο μας θέμα ήταν, πώς θα το λέγαμε στον Χρήστο; Που είναι ο οργανωτικός της υπόθεσης. Ε, κόντεψε να πάθει εγκεφαλικό! Φυσικά και δεν προλάβαμε το soundcheck, προλάβαμε μεν τη συναυλία, αλλά ο Χρήστος δε μας μίλαγε για δυο μέρες! Ένα υστερόγραφο, εδώ: Να ‘ναι καλά εκείνοι οι ελεγκτές του ΟΣΕ! Τώρα που τον πούλησαν στους Ιταλούς, δε νομίζω ότι θα την «ξαναγλιτώναμε» έτσι, με τέτοια συνεννόηση. (ξέρω, ήθελες αστείο περιστατικό, και, τελικά, στο πολιτικοποιήσαμε, αλλά ας πρόσεχες ποιους ρωτάς!)

Η μπάντα αυτή θα μπορούσε να προχωρήσει, ακόμη κι αν άλλαζε, κάποτε, η σύνθεση των προσώπων; Δεν νομίζουμε. Η μπάντα αυτή αποτελείται από αυτούς τους ανθρώπους, με αυτές τις συγκεκριμένες ανησυχίες. Ακόμα και ένας κρίκος της να αλλάξει, η μπάντα δε θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.

Φωτο: Γιάννης Χατζηαντωνίου

Τραγουδούν για τον Χρόνη Μίσσιο, τον Άρη Βελουχιώτη, τα χρώματα κι αρώματα του Ξυλούρη, τον κόντρα καιρό των Χαΐνηδων, την Πόλη του Καβάφη, τον Σταυρό του Νότου του Καββαδία, το Σκάκι του Αναγνωστάκη, τον έρωτα όπως μας τον αφηγήθηκε ο Μάρκες, τη θάλασσα του Χικμέτ, την πίστη του Γκαλεάνο, τον αδικοχαμένο από φασίστες Φύσσα, τους δολοφονημένους από την αστυνομία Αλέξη Γρηγορόπουλο και Berkin Elvan, τον Νερούδα, τον Μποτιτσέλι, τον Καραβάτζο, τον Άκη Πάνου, τον Ρασούλη, τον Καζαντζάκη, τους Ζαπατίστας, τον Τσε.

Πόσο μακριά έχουν φτάσει τα τραγούδια σας; Έχετε το βλέμμα σας στραμμένο και στο εξωτερικό;. Είναι τοπικά και παγκόσμια συνάμα – όπως όλοι μας. Κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο, οποιοσδήποτε μπορεί να τα «κατεβάσει» από την ιστοσελίδα μαςhttp://socialwaste.org/. Μας ενδιαφέρει πολύ το τι γίνεται στον κόσμο, γι’αυτό και στους στίχους μας θα βρείτε αναφορές στον πόλεμο του νερού της Κοτσαμπάμπα, στην Πουέρτα δελ Σολ στη Μαδρίτη, στην Πλατεία Ταχρίρ, ακόμα, και στον Σουμπκομαντάντε Μάρκος των Ζαπατίστας, καθώς, επίσης, και σε λογοτέχνες και ποιητές απ’ όλο τον κόσμο που μας συγκινούν. Παίζουμε κάθε τόσο και στο εξωτερικό, και φυσικά θέλουμε να καταλαβαίνουν, εκεί, οι άνθρωποι τι λέμε. Γι’ αυτό και όλα τα τραγούδια μας είναι μεταφρασμένα στα αγγλικά, ενώ κάποιοι φίλοι μας έχουν μεταφράσει ορισμένα και σε άλλες γλωσσες (αραβικά, ισπανικά, γαλλικά, ιταλικά, τουρκικά).

Έχουν περιπλανηθεί σε χαοτικές πόλεις, έχουν διαπρέψει σε Πανεπιστήμια, μα διψάνε για βουνοκορφές με ομίχλη και δάση γεμάτα με πλάσματα περίεργα, το χρυσό του σεληνόφωτος, τα πετρόχτιστα γεφύρια της Ηπείρου, του Ψηλορείτη τα μιτάτα, τις ακρογιαλιές της Σκύρου, μια σπηλιά στη νότια Κρήτη κι άλλα θάματα.

Λεωνίδα, με ποιους στιχουργούς, εν ζωή ή μη, θα ήθελες να γράψεις παρέα; Καλή ερώτηση. Θα σου πω αυτούς πού αγαπώ λίγο περισσότερο. Πρώτος, ένας μαρκόνης ποιητής, ο Νίκος Καββαδίας. Απο τους σύγχρονους στιχουργούς αγαπώ τον Άλκη Αλκαίο και τον Ηλία Κατσούλη, καθώς και τον Μάνο Ελευθερίου που “έφυγαν”. Απο τους εν ζωή, μ’αρέσει ο Χαΐνης ο Αποστολάκης, ο Θανάσης ο Παπακωνσταντίνου, αλλά και ο Δημήτρης Λέντζος. Δεν ξέρω, όμως, κατά πόσο θα μπορούσαμε να γράψουμε μαζί. Θεωρώ τη στιχουργία μοναχική υπόθεση.

Δεν είναι άδικο,Λεωνίδα,  να μην έχεις απευθύνει πουθενά τα «Μάτια Μεγάλα»;  Ίσως και να το έχω απευθύνει κάπου, μπορεί και πουθενά, ή και παντού. Ουσιαστικά είναι μια ραπ προσπάθεια «αναμέτρησης» με τη «Γυναίκα» του Νίκου Καββαδία. Αποκοτιά, δηλαδή. Έχασα: τον στίχο «τα μάτια σου τα χώριζαν εφτά ισημερινοί μες του Giorgione το αργαστήρι» δεν τον πλησίασα καν!

 

Φωτογραφία εξωφύλλου: Δημήτρης Κυριακόπουλος

 Οι Social Waste δίνουν την τελευταία τους συναυλία για φέτος την Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου στο θέατρο Πέτρας.