Ας μου επιτραπεί αυτή τη φορά να μιλήσω προσωπικά: ο Peter Hammill είναι για μένα ο μουσικός που ένιωθα ανέκαθεν ότι με τα τραγούδια του μιλά για μένα – και το ίδιο ισχύει για όλους τους οπαδούς του που γνωρίζω. Ο απουδαίος αυτός ποιητής του Παράδοξου, μετά από κάποια προβλήματα υγείας, έχει ελαττώσει αισθητά τις ζωντανές εμφανίσεις του τα τελευτάια χρόνια. Η παρουσία του, λοιπόν, στη σκηνή του Gagarin205, και μάλιστα για δύο βραδιές, δεν αποτελεί μόνο ένα μεγάλο δώρο για το μάλλον πολυάριθμο αθηναϊκό κοινό του, αλλά και ένα σημαντικό και σπάνιο καλλιτεχνικό γεγονός. Για μένα δε, η ευκαιρία να του θέσω ακόμη μια φορά κάποια ερωτήματα, υπήρξε μέγα προνόμιο, αλλά και τρελό χτυποκάρδι: Τι να πρωτορωτήσεις τον αγαπημένο σου καλλιτέχνη;
Αυτό το Νοέμβριο κλείσατε τα 70 σας χρόνια. Έχουμε παρακολουθήσει, με τη βοήθεια της μουσικής σας, την πορεία σας μέσα από τα χρόνια – Pushing Thirty, Roaring Forties… Πώς είναι λοιπόν η είσοδος στη νέα δεκαετία; Προφανώς έχω χαμηλώσει κάπως τους ρυθμούς, κι έχω συνείδηση του γεγονότος πως βρίσκομαι πιο κοντά στο τέλος παρά στην αρχή (!). Όμως ευτυχώς, μετά από ένα-δύο ζόρικα χρόνια (και μια καρδιακή προσβολή, ως γνωστόν) η κατάσταση της υγείας μου αυτή τη στιγμή είναι πολύ καλή. Και καταφέρνω ακόμα να βρω τον ενθουσιασμό μου όταν πρόκειται να γράψω, να ηχογραφήσω ή να ερμηνεύσω Το Υλικό.
Το σεξ κι ο χρόνος, όπως έχετε γράψει παλαιότερα, παραμένουν στον πυρήνα της θεματικής σας. Τι άλλο ελκύει την προσοχή σας τα τελευταία χρόνια όταν πρόκειται να γράψετε καινούρια τραγούδια; Θα έλεγα οι σχέσεις, πώς αλλάζουν, πώς παραμένουν ίδιες. Και, φυσικά, η διαδικασία της γήρανσης, και του πώς αντιμετωπίζει κανείς την ίδια του την προσωρινότητα.
Φέτος κλείνουν πενήντα χρόνια από την κυκλοφορία του The Aerosol Gray Machine! Αλήθεια, τότε που ηχογραφήθηκε σκεφτόσασταν πως η μουσική θα είναι ολόκληρη η ζωή σας; Όταν ξεκινούσαμε, κανείς μας δεν είχε ασχοληθεί με τη μουσική περισσότερο από μερικά χρόνια (τουλάχιστον σε ότι αφορά τη ροκ μουσική) σίγουρα δεν πίστευα πως θα ήταν αυτό που θα έκανα επί περισσότερο από πέντε χρόνια ή κάτι τέτοιο αν ήμουν τυχερός. Θεωρώ λοιπόν τον εαυτό μου πολύ ευτυχή που έχω μια τόσο μακριά και ικανοποιητική πορεία.
Υπάρχουν κάποιες στιγμές σε αυτή την πορεία που να τις θεωρείτε ορόσημα; Οι κορυφαίες στιγμές είναι υπερβολικά πολλές για να τις αναφέρει κανείς, όμως η δική μου εστίαση ήταν πάντοτε, κι εξακολουθεί να είναι, να βρίσκομαι περισσότερο στο επόμενο που θα συμβεί παρά στο παρελθόν.
Υπάρχουν καθόλου σχέδια για φέτος με τους Van Der Graaf ώστε να εορταστεί αυτή η 50η επέτειος; Σε ότι αφορά τους VdGG το 2019, υπάρχει τέτοια πιθανότητα, αλλά δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σχέδια αυτή τη στιγμή.
Είστε πιθανότατα ένας από τους καλλιτέχνες με τους πλέον αφοσιωμένους οπαδούς. Αυτό μάλλον έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι περισσότεροι από μας ταυτιζόμαστε τόσο πολύ με πολλά από τα τραγούδια σας, που θα παίρναμε όρκο πως έχουν γραφτεί αποκλειστικά και προσωπικά για μας! Μήπως όμως αυτό γίνεται υπερβολικά προσωπικό κάποιες φορές; Δεν είναι βασανιστικό το να βιώνει κανείς μια τέτοια αφοσίωση από το κοινό του; Ίσως και να ήταν, παλιά, στην πρώτη μου περίοδο. Οι εποχές ήταν λίγο πιο παράξενες τότε! Κι ίσως κάποιοι άνθρωποι να πίστευαν πως είχα κάποιου είδους Μυστική Γνώση που σταδιακά τους αποκάλυπτα. Φυσικά τίποτα τέτοιο δεν συνέβαινε ποτέ. Νομίζω πως όσο περνούσε ο καιρός, γινόταν όλο και πιο ξεκάθαρο το τι αφορούσε αυτό που έκανα (τόσο για μένα τον ίδιο όσο και για τους άλλους). Προσπάθησα πάντοτε να έχω μια έντιμη σχέση με το κοινό, κι αυτό δεν συμπεριελάμβανε το να πουλήσω την ψυχή μου για χάρη της φήμης. Ένα μέρος από αυτό το βρίσκει κανείς στους στίχους μου, και γενικώς τα τελευταία χρόνια νομίζω πως είναι ξεκάθαρο για το κοινό.
Στα τέλη της δεκαετίας του 60, τα κοινωνικά κινήματα κι η μουσική, τουλάχιστον για τους νέους της εποχής, πήγαιναν χέρι-χέρι. Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη βλέπουμε έναν νεοσυντηρητισμό, αλλά ακόμη και νεοφασιστικά κινήματα. Μπορούσε να το προβλέψει κανείς; Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό; Νομίζω πως ο κόσμος έχει σε μεγάλο βαθμό τρελαθεί αυτή τη στιγμή. Και μεγάλο μέρος αυτού, έχει να κάνει με την αυξανόμενη συχνότητα σκοπίμως ψευδών πληροφοριών. Αυτή ακριβώς την περίοδο βρίσκομαι σε μια κατάσταση που πλησιάζει την απελπισία σχετικά με την ίδια μου τη χώρα, για προφανείς λόγους!
Μια από τις πρώτες φορές που εμφανιστήκατε στην Ελλάδα, σας θυμάμαι να κλείνετε τη συναυλία με το Sleep Now, ένα νανούρισμα για τα – τότε – πολύ μικρά παιδία σας. Από τότε έχουν περάσει πάνω από τριάντα χρόνια. Είναι τα παιδιά, τελικώς, το ακριβέστερο μέτρο για την πάροδο του χρόνου; Είναι ένα εξαιρετικά ακριβές μέτρο – και τα εγγόνια ακόμα περισσότερο! Κι είναι επίσης, βεβαίως, πολύ καλά για να σε κάνουν να συνειδητοποιήσεις τη δική σου θέση στη μακρά, μακρά πορεία των πραγμάτων – σημαντική, αλλά όχι απαραίτητη.
Καθώς διαθέτετε ένα τεράστιο back catalogue, οι fans σας πάντοτε αναρωτιόμαστε ποια κομμάτια θα παίξετε στη συναυλία. Έχετε ήδη κάποια ιδέα για το τι θα περιλαμβάνει το setlist ; Και θα είναι διαφορετικό κάθε μια από τις δύο βραδιές στο Gagarin, όπως συνέβαινε και στο παρλθόν; Έχω μια ΠΟΛΥ μακριά λίστα από «διαθέσιμα» τραγούδια για τις σόλο εμφανίσεις μου αυτή τη στιγμή, αλλά ειλικρινά δεν έχω ιδέα τι πρόκειται να παίξω στην Αθήνα. Θα είναι, πάντως, ένα πλήρες μείγμα των αρχαίων με τα σύγχρονα, για να το πούμε έτσι. Και πράγματι, τα δύο sets θα είναι εντελώς διαφορετικά!