Το Arachnesound είναι ένα φεμινιστικό πρότζεκτ που πρότεινε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση η AGF, καλλιτέχνις που ασχολείται με τον ήχο, και είναι μια ακουστική συλλογή με 36 συνθέσεις γύρω από την ελληνική γλώσσα, τον ήχο και τους φεμινισμούς, με θέμα γυναίκες συγγραφείς, ποιήτριες, αλλά και μυθολογικά πρόσωπα. Η ίδια χαρακτήρισε το Arachnesound μια φεμινιστική ηχητική τεχνολογία. Θέλοντας να μάθουμε περισσότερα για τη φύση αυτής της πρωτοποριακής δουλειάς, απευθυνθήκαμε στον Εκτελεστικό Διευθυντή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση Χρήστο Καρρά, για να μας λύσει τις εύλογες απορίες μας.
Τι ακριβώς είναι το Arachnesound; Πολλά πράγματα μαζί: μια διαδρομή στην ιστορία της ελληνικής γυναικείας ποίησης, ένας ηχητικός στοχασμός πάνω στην ελληνική γλώσσα, μια αναζήτηση ενός άλλου λόγου μέσα από το έργο και το βίωμα των ποιητριών, μια σπονδυλωτή μουσική σύνθεση απόλυτα ριζωμένη στη σημερινή ηχητική πρακτική, μία πρόκληση-πρόσκληση να σκεφτούμε την εξουσία και τη σχέση της με το φύλο. Και βεβαίως, ό,τι άλλο γεννήσει στη σκέψη και στη φαντασία της κάθε ακροάτριας και του κάθε ακροατή.
Πώς προέκυψε το όνομά του; Σχετίζεται με τη μυθική φιγούρα της Αράχνης, μιας υφάντριας που ύφαινε τόσο τέλεια, και δεν το έκρυβε, που η Αθηνά δεν το άντεξε και την μεταμόρφωσε σε αράχνη. Μέσα από την ιστορία αυτή, και κυρίως μέσα από την ιδέα της ύφανσης, η AGF κτίζει την μεταφορά του γυναικείου λόγου ως ένα νήμα διαχρονικό που το υφαίνει η μια γενιά μετά την άλλη, ένα συλλογικό πόνημα αν θέλετε.
Τι σημαίνει σήμερα φεμινισμός; Κατά την (ανδρική) κρίση μου, δύο πράγματα κυρίως: ένα σύνολο καλλιτεχνικών και θεωρητικών πρακτικών που μας μαθαίνει να αποδομούμε την πατριαρχία όπως αυτή εμφανίζεται ως ‘δεύτερη φύση’ στον λόγο, στη φιλοσοφία, στα ιστορικά αφηγήματα, στα αξιακά συστήματα, στο νόμο, στην οικονομία, στη φαντασία, στην ίδια την κατανόησή μας για το φύλο, και μία εξελισσόμενη σειρά πολιτικών πρακτικών που στοχεύουν στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων των φύλων.
Η εξουσία σήμερα, τόσο ως πρόσωπα όσο και ως λογική, είναι γένους αρσενικού; Εν πολλοίς, ναι. Ακόμη και στη φιλελεύθερη δύση, έστω και αν κατά τις τελευταίες δεκαετίες είναι δύσκολο να πει κανείς ότι δεν κατανοεί ότι υπάρχει αυτή η βαθιά πατριαρχία ως σύστημα και όχι ως φύση. Ακόμη και στον τομέα της μουσικής, έχει απαιτηθεί συνειδητή προσπάθεια για γίνει κτήμα μας ότι η ίση αντιπροσώπευση των γυναικών στα προγράμματα πρέπει να είναι αυτονόητη, και ακόμη υπάρχουν πολλά δείγματα σεξισμού.
Πόσο ενδιαφέρει και αφορά τη Στέγη το ζήτημα που ονομάζεται gender politics; Πολύ – και το δείχνουμε έμπρακτα πιστεύω μέσα από την παρουσία μας στο πεδίο των δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ, μέσα από τον προγραμματισμό μας και μέσα από τον δημόσιο λόγο μας. Όπως και για άλλα ζητήματα που μας απασχολούν, θεωρούμε ότι οι διακρίσεις είναι ασύμβατες με τη σύγχρονη δημοκρατία, ή μάλλον, ότι η σύγχρονη δημοκρατία ορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εξάλειψη των διακρίσεων.
Ποια είναι τα σχέδια της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, την οποία έχουμε κατεξοχήν συνδέσει με την εμπειρία της ζωντανής μουσικής, για τα (ακαθόριστο) υπόλοιπο διάστημα του εγκλεισμού; Συνεχίζουμε να παράγουμε και να προτείνουμε. Ο εγκλεισμός μάς ώθησε να αναπτύξουμε το Movement Radio, και πιστεύω πως είναι από τα πιο ενδιαφέροντα ιντερνετικά ραδιόφωνα στην Ευρώπη. Συνεχίσαμε τη συνεργασία μας με το Πάντειο, αναθέτοντας σε πέντε νέους συνθέτες ή ομάδες παραγγελίες για νέα έργα που θα ηχογραφηθούν στο τέλος του μήνα και θα προβληθούν στο κανάλι μας. Έχουμε το πρόγραμμα StagesA/Live που απαντά στην ανάγκη κάποιων εμβληματικών χώρων ζωντανής μουσικής στην Ελλάδα να κάνουν παραγωγές. Και βεβαίως παρουσιάζουμε το Arachnesound! Δεν θα κρύψουμε όμως ότι δεν βλέπουμε την ώρα και τη στιγμή να αισθανθούμε ξανά τα σώματα μας να δονούνται από τον ζωντανό ήχο!