Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος δεν θα πάψεις ούτε στιγμή να αγωνίζεσαι για το δίκιο. Με κυνηγάει αυτός ο στίχος χρόνια τώρα, ήμουν παιδί στο δημοτικό όταν τον πρωτοάκουσα. Δεν βρίσκω καταλληλότερα λόγια από αυτά του Λειβαδίτη, προκειμένου να μιλήσω για το περί δικαίου αίσθημα, ένστικτο αρχέγονο κι αδιαμφισβήτητα βαθιά ριζωμένο στον Άνθρωπο. Αυτόν τον Άνθρωπο, που κάθε άλλο παρά τυχαία, έχει το «Α» κεφαλαίο, διότι παλεύει νυχθημερόν να μην απωλέσει την ανθρωπιά του σε καιρούς παμπόνηρους . Ένα αίσθημα δικαίου, που θα περίμενε κανείς να συμβαδίζει με αποφάσεις και πράξεις ενός κράτους δικαίου (το οποίο, ως τέτοιο, οφείλει να διέπεται από τις εξής οικουμενικές αρχές: Η κυβέρνηση, οι αξιωματούχοι και οι κρατικοί παράγοντες είναι υπόλογοι σύμφωνα με τον νόμο. Οι νόμοι είναι σαφείς, δημοσιοποιούνται και εφαρμόζονται ομοιόμορφα και προστατεύουν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η ασφάλεια των ατόμων και των αγαθών. Η διαδικασία με την οποία θεσπίζονται και επιβάλλονται οι νόμοι είναι προσβάσιμη, δίκαιη και αποτελεσματική. Τέλος, η δικαιοσύνη αποδίδεται έγκαιρα από ικανούς, ηθικούς και ανεξάρτητους εκπροσώπους σε ικανό αριθμό, οι οποίοι διαθέτουν επαρκείς πόρους και αντικατοπτρίζουν την κοινότητα που υπηρετούν). Φευ! Κατηγορίες κι απολογίες, γνωστά σε όλους μας. Η ελληνική δικαιοσύνη σπίλωσε ως τρομοκράτες και φυλάκισε άδικα για ένα χρόνο (και βάλε) την Ηριάννα και τον Περικλή. Μέχρι την ύστατη ώρα, η εισαγγελέας Αν. Μασούρα, πρότεινε την ενοχή των κατηγορούμενων με την ίδια ποινή όπως πρωτόδικα (κάθειρξη 13 ετών χωρίς αναστολή), δηλώνοντας πεπεισμένη πως είναι μέλη της οργάνωσης Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς, χαρακτήρισε τα ευρήματα του εργαστηριακού ελέγχου της Γ.Α.Δ.Α. απολύτως αξιόπιστα κι εξήγησε ότι υποδεικνύουν «άμεση επαφή» με οπλισμό που είχε βρεθεί στην Πολυτεχνειούπολη, βάσει του οποίου σχηματίστηκε δικογραφία σε βάρος της 30χρονης και του 34χρονου συγκατοίκου του συντρόφου της. Λίγες ώρες αργότερα, ο Πρόεδρος του Πενταμελούς Εφετείου Αθηνών Β. Κωστόπουλος, αποφάνθηκε «ΟΜΟΦΩΝΩΣ ΑΘΩΟΙ, χωρίς αμφιβολίες». Αναλύοντας το σκεπτικό του: «Η κατάθεση Παπαλάμπρου ελέγχεται σοβαρά για την αξιοπιστία της. Η άρση του τραπεζικού απορρήτου και οι κατ’ οίκον έρευνες, καθώς, και οι έρευνες των αυτοκινήτων δεν έδειξαν εμπλοκή. Δεν χρησιμοποίησαν κωδικοποιημένη φρασεολογία και ακατανόητες εκφράσεις, δεν αποδείχθηκε ότι μίσθωση της κατοικίας λειτούργησε ως προκάλυμμα παράνομων δραστηριοτήτων. Η ιδεολογία και οι κοινωνικές συναναστροφές δεν ποινικοποιούνται. Το DNA είναι πληροφοριακό εργαλείο. Είναι ένα εντόνως αμφισβητούμενο δείγμα, το οποίο εξαντλήθηκε, και δεν δόθηκε η δυνατότητα να εξεταστεί περαιτέρω. Άρα, δεν μπορεί να προκύψει από αυτό επαφή των κατηγορουμένων με τα όπλα. Ακόμα και αν αποδειχθεί, όμως, δείχνει την επαφή με το αντικείμενο, όχι ότι διέπραξαν εγκλήματα». Και ρωτώ: εάν αυτά δεν καταδεικνύουν ένα τεράστιο ρήγμα στον δικαστικό χώρο, τότε τί;
Σήμερα, εντός κι εκτός διαδικτύου, οι παρέες μας χαίρονται. Οι παρέες μας καμαρώνουν. Λες κι είναι οικογένειά μας οι Ηριάννα και Περικλής. Λες κι αναστήθηκε κάτι μέσα μας σήμερα. Δεν χορταίνω να το ακούω: επιτέλους ελεύθεροι! Δύο νέοι, που περίμεναν καρτερικά την ετυμηγορία της έδρας, θα επιστρέψουν επιτέλους στα σπίτια και τις ζωές τους. Γονείς, φίλοι παλιοί και νέοι, εκατοντάδες οι άνθρωποι στο πλευρό τους, μέσα κι έξω από το Εφετείο. Χιλιάδες κόσμου που δεν κατάφεραν να δώσουν το «παρών», μα ο νους τους ήταν εκεί από νωρίς το πρωί. «Κι αν ήσουν εσύ στη θέση τους;». Ξεκινήσαμε πολλές συζητήσεις, δράσεις και συναυλίες, έναν ολόκληρο χρόνο τώρα, προλογίζοντας με τούτο το ερώτημα. Αλληλέγγυοι. Αυταπόδεικτη η ομορφιά του ΜΑΖΙ, βλέπεις.
Σήμερα, λοιπόν, στέκομαι μπροστά στον υπολογιστή με ανάγκη ειλικρινούς απολογίας. Πόσοι και ποιοι οφείλουμε (το λιγότερο) μια συγγνώμη στους ομοφώνως αθωωθέντες; Με ποιο τρόπο θα τους επιστρέψουμε τον χαμένο χρόνο; Πώς θα τους αποζημιώσουμε; Αντιφατικά τα συναισθήματα. Από τη μια μεριά, οι λέξεις ανεπαρκείς να περιγράψουν τη συγκίνηση και την ανατριχίλα που ακολούθησαν την ακρόαση της απόφασης του Εφετείου, κι από την άλλη, θυμός κι ανάθεμα για το άδικο. Πέμπτη 28 Ιουνίου 2018 γράφει το ημερολόγιο κι οι δείκτες του ρολογιού στις 15.10. Στο άκουσμα της αθωωτικής απόφασης ξέσπασαν πανηγυρισμοί και κλάματα. Ας φυλάξουμε κάπου με προσοχή αυτή τη μέρα χαράς. Να μείνει χαραγμένη όχι μόνο ως ωραία μνήμη, μα και ως – ακόμη – μία τρανή απόδειξη ότι η αλήθεια δικαιώνεται, το δίκιο ξεσηκώνει ορμητικά κύματα αλληλεγγύης, και υπάρχει πάντοτε η ελπίδα ότι το καλό θα νικήσει στο τέλος.
Πόσο μεγαλύτερο το καλό όταν είναι συνώνυμο της ελευθερίας; Ζωή χωρίς λεφτεριά δε νοείται, είναι σαν σώμα που κείτεται άψυχο.
«Η ζωή μου άλλαξε δραματικά. Πήρε μια τροπή που δεν την περίμενα. Όσο και αν είχα άγχος για το τότε επικείμενο δικαστήριό μου, πίστευα ότι η αλήθεια μου θα ήταν αυτονόητη… Ως προς τα όπλα το μόνο που με συνδέει με τα συγκεκριμένα αντικείμενα είναι η έκθεση της κ. Μεθενίτη. Δεν είμαι ούτε στατιστική, ούτε φασματική μονάδα όπως λέει η κ. Μεθενίτη. Είμαι οι κόποι μου που καταστρέφονται. Και κάτι τελευταίο αν μπορώ: Όλοι μας θέλουμε να ζούμε σε μια ιδανική κοινωνία. Σε μια κοινωνία που προσεγγίζει την ουτοπία. Εγώ εργάζομαι με ανθρώπους που έχουν αφήσει τη χώρα τους, που θέλουν να σταθούν στα πόδια τους. Αυτή είναι η ταυτότητά μου. Να βοηθάω μετανάστες να μάθουν ελληνικά για να σταθούν στα πόδια τους. Δε με νοιάζει αν είναι σκευωρία, με νοιάζει που έχει καταστραφεί η ζωή μου. Και ο Κωνσταντίνος το ίδιο. 8 χρόνια δε μας άφησαν σε ησυχία. Παντρευτήκαμε στο Μεταγωγών».
Αυτά σου τα λόγια, Ηριάννα, τα έχω σημειωμένα πλάι στα ποιήματα του Λειβαδίτη, με κατατρύχουν πια εξίσου. Και από το ραδιόφωνο ακούγεται η φωνή της Μαρίας Δημητριάδη, στα λόγια του Χικμέτ με τη μουσική του Μικρούτσικου:
Και να τι θέλω τώρα να σας πω
μες στις Ινδίες μέσα στην πόλη της Καλκούτας
φράξαν το δρόμο σ’ έναν άνθρωπο
αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο κει που εβάδιζε
Να, το λοιπόν, γιατί δεν καταδέχουμαι
να υψώσω το κεφάλι στ’ αστροφώτιστα διαστήματα
Θα πείτε τ’ άστρα είναι μακριά κι η γη μας τόσο δα μικρή.
Ε, το λοιπόν, ό,τι και να είναι τ’ άστρα εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω
για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό πιο επιβλητικό πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο
είναι ένας άνθρωπος που τον ’μποδίζουν να βαδίζει
είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε.
Καλή αντάμωση έξω.